Leavenworth – Làng Đức của nước Mỹ

Khi nhìn ngắm những ngôi nhà có kiến trúc như của 400 năm trước ở Leavenworth, du khách luôn thắc mắc về sự tồn tại của khu làng Đức này trên vùng Bờ Tây nước Mỹ. Bên những mái nhà, những ban công và những hàng rào kiểu Bavaria của thị tứ, luôn có những câu chuyện dài để kể.

Những chuyến xe du lịch đi qua vùng núi non Cascades thường dừng lại bên làng Leavenworth nhỏ bé của hạt Chelan, bang Washington. Ở đó, dạo bước giữa khu phố có những mái nhà lợp ngói nâu, những ban công và mái hiên lộng gỗ công phu và treo cỏ hoa đủ sắc, lữ khách bỗng thấy mình như vừa lạc bước sang Miền Nam nước Đức.

Bảng chào của “xứ này” có chỗ không ghi tiếng Anh mà lại ghi tiếng Đức: “Willkommen in Leavenworth”, với nét chữ kiểu Fraktur như trong văn tự Châu Âu thời Trung Cổ. Những cửa hiệu càng khiến du khách thấy thực thực hư hư với những biển hiệu cũng luôn viết chữ Fraktur và các gian hàng bán nhiều món rất Đức, từ đồ lưu niệm sản xuất thủ công, đến ẩm thực vùng sơn cước như xúc xích, bắp cải chua, đùi heo nướng muối và bia tươi! Có người đứng đó, nhìn ngắm những mái nhà Bavaria xinh xắn giữa vùng phong cảnh hùng vĩ như núi Alps ở châu Âu, lâng lâng nghĩ: Ta đang ở Đức ư?

Không!

Leavenworth cách nước Đức đến 9.000km, vốn là thung lũng Icicle nhiều hươu nai của người da đỏ, trước khi người da trắng đến khai thác rừng và đưa đường sắt vươn tới vào năm 1893. Nhà máy gỗ lớn nhất bang Washington, trụ sở hãng hỏa xa Great Northern Railway và các công xưởng đường sắt mở trong những năm 1900 đã làm nơi này hưng vượng lên, trở thành trung tâm của ngành công nghiệp đường sắt vùng Tây Bắc nước Mỹ.

Nhưng lở tuyết liên miên trong vùng Cascades suốt một thập niên đã khiến xe lửa tránh đi qua Leavenworth. Cuối cùng, ngành đường sắt đã đóng cửa các ga tàu và các công xưởng liên quan cũng dọn đi trong những năm 1920. Rồi cuộc Đại Suy Thoái xảy ra toàn cầu vào những năm 1930 ảnh hưởng lớn đến nền kinh tế Mỹ cũng đã làm nơi này hoang vắng thêm.

Năm 1960, Ted Price và Bob Rodgers từ Seattle tới mua quán Cole’s Corner Café lỗ bét ở rìa làng Leavenworth, bên đường Highway-2. Họ sửa sang quán thành nhà hàng Squirrel Tree. Giữa vùng núi non, nhà hàng có kiến trúc và phong cách phục vụ kiểu Swiss-Bavaria của hai ông đã khiến khách qua xa lộ thích thú kéo vào, càng ngày càng đông.

Là chủ tịch Hội đồng Project LIFE (dự án tái thiết Leavenworth do chính quyền sở tại phối hợp với Đại học Washington thực hiện), Price phát triển ý tưởng biến thị tứ đìu hiu thành làng du lịch. Năm 1965, sau chuyến khảo sát Solvang ở bang California, nơi người nhập cư Đan Mạch đã dựng cả một khu làng có kiến trúc truyền thống của cố hương, Price củng cố thêm kế hoạch biến Leavenworth thành một làng kiến trúc truyền thống Bavaria cho hợp với cảnh núi non gợi nhớ vùng Alps.

Kiến trúc sư gốc Đức Heinz Ulbricht đã tham gia chỉnh trang, mang lại sinh khí mới cho cả một dãy phố. Công trình đầu tiên được sửa sang là khách sạn Chikamin sau đổi tên thành Edelweiss – hoa biểu tượng của bang Bavaria. Hơn 1.500 dân Leavenworth đã cùng góp sức biến cả thị trấn thành làng Đức, rồi tổ chức cả những lễ hội Đức nổi tiếng, từ lễ hội mùa xuân Maifest, đến lễ hội mùa thu Autumn Leaf Festival, lễ hội bia trứ danh Oktoberfest.

Ngày nay, 2.000 dân ở Leavenworth mỗi năm đón 2 triệu lượt khách du lịch. Đi qua những khu phố duyên dáng và những lễ hội tưng bừng, khách thập phương không khỏi ngỡ ngàng về câu chuyện tái sinh đầy ngoạn mục của một thị tứ suy tàn, về một tinh thần sống đoàn kết và mạnh mẽ của dân Leavenworth. Bạn thích những căn nhà Bavaria ở Leavenworth ư? Hãy nhớ, trổ mái hiên và dựng hàng rào ở xứ này là phải xin phép và phải tuân thủ các quy cách Bavaria của chính quyền.